نهج‌البلاغه: راهنمای جامع معیارهای رفتاری ارزیابی عملکرد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه عالی دفاع ملی

2 دکتری مدیریت منابع انسانی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران

چکیده

هدف از انجام این تحقیق شناسایی معیارهای عمومی ارزیابی عملکرد کارکنان بر اساس نهج‌البلاغه است. بدین‌منظور از روش استقرایی نظریه داده‌بنیاد استفاده شد. با مطالعه نهج‌البلاغه واحدهای معنایی مرتبط با معیارهای ارزیابی عملکرد شناسایی و پس از کدگذاری اولیه و کدگذاری متمرکز به‌عنوان روش تحلیل داده‌ها و الگوی اولیه‌ای شناسایی شد. سپس با مبنا قرار دادن نمونه‌گیری نظری به‌عنوان روش نمونه‌گیری تحقیق، به‌منظور بسط و نهایی‌سازی الگوی تحقیق، بار دیگر قسمت‌های مختلفی از نهج‌البلاغه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. درنهایت از منظر نهج‌البلاغه، معیارهای عمومی ارزیابی عملکرد کارکنان 16 معیار اصلی شناسایی شد که شامل: 1) استقامت همراه با امیدواری؛ 2) بصیرت؛ 3) پرورش کارکنان؛ 4) جمع‌گرایی؛ 5) راست‌گویی؛ 6) سخاوت؛ 7) عدالت در رفتار و تصمیم‌گیری‌ها؛ 8) روحیه اجرایی؛ 9) فروتنی؛ 10) قاطعیت؛ 11) قناعت (پرهیز از اشرافی گری)؛ 12) گفتار پسندیده؛ 13) نرم‌خویی؛ 14) وحدت‌آفرینی؛ 15) وفاداری؛ 16) ولایت‌مداری. هریک از این معیارها دارای زیرمعیارهای جزئی‌تری است که در قسمت یافته‌ها نمایش داده خواهند شد. نتایج نشان می‌دهد معیارهای عمومی استخراج شده از نهج‌البلاغه را در کنار معیارهای تخصصی هر شغل و سازمان می‌توان مبنای رفتاری ارزیابی عملکرد قرار داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Nahj al-Balagha: The comprehensive Guide for Behavioral Criteria in Performance Appraisal

نویسندگان [English]

  • Mohammad Shahmohammadi 1
  • Hadi Aref 2
1 Assistant professor of Supreme National Defense University
2 Ph.D. in Human Resource Management, Faculty of Management, University of Tehran
چکیده [English]

Performance Appraisal is at the heart of organizations' HRM system. The central problem in designing the performance appraisal is to identify the appraisal criteria.The aim of this study is to identify the general criteria for evaluating employees’ performance based on Nahj al-Balagha. The inductive method of Thematic Analysis was utilized. After extracting meaning units from Nahj al-Balagha and performing coding as the data analysis method of this research, the initial model of research was introduced. Then according to the tenets of theoretical sampling as the sampling method of this research, different parts of Nahj al-Balagha were reanalyzed. The results show that according to Nahj al-Balagha general criteria for evaluating employees’ performance consists of: 1) Endurance and hope, 2) Insight, 3) Developing employees , 4) Advice taking and collectivism, 5) Truthfulness، 6) Generosity, 7) Justice in behavior and decision, 8) Pragmatism and acion orientation, 9) Modesty, 10) Decisiveness and courage, 11) Contentment and animosity to aristocracy, 12) Pleasant speech, 13) Gentleness, 14) Promotion of unity, 15) Loyalty, and 16) Adherence to Vilayat. Each of these criteria include multiple sub criteria which will be discussed in this article. Results show that the general performance evaluation criteria of Nahj al-Balagha coupled with specific criteria of each organization and job could constitute the basis for competency based human resource management.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Performance Appraisal
  • Grounded theory
  • Nahj al-Balagha

مراجع

  • الف. منابع فارسی

    • احمدی، سید علی اکبر؛ درویش، حسن؛ محمد جواد، سبحانی فر؛ فاصلی کبریا، حامد (1393)، طراحی و تبیین الگوی مفهومی شایستگی‌های منابع انسانی در نهج‌البلاغه با استفاده از تکنیک تحلیل مضممون و، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، (64)، 27-55.
    • پژوهان، ایوب و رضا رسولی (1394)، بررسی و توصیف مدیریت و مدیریت منابع انسانی از منظر قرآن کریم. اسلام و پژوهش‌های مدیریتی، 2 (10)، 91-110.
    • ترک‌زاده، جعفر و سمیه انصاری (1394)، تدوین و اعتباریابی چارچوبی برای ارزیابی شایستگی‌های مدیران دانشگاهی با توجه به آموزه‌های اسلامی، مدیریت در دانشگاه اسلامی، 4 (1)، 3-22.
    • چاوشی، سید کاظم (1388)، بررسی رویکردهای نظری به مدیریت اسلامی، فصلنامه تخصصی پژوهش‌های میان رشته‌ای اسلامی 1 (2): 43-53.
    • حجازی فر، سعید (1396)، رویکردها و منظومه پژوهشی مطالعات مدیریت اسلامی، مدیریت اسلامی، 25 (1): 57-89.
    • رعنایی کردشولی، حبیب اله؛ شکر، عبدالعلی؛ پورمولا، سید محمد هاشم؛ شهیدیان، زهرا (1392)، تبیین رفتارهای شهروندی سازمانی مبتنی بر آموزه‌های اسلامی. دوفصلنامه علمی-پژوهشی مدیریت اسلامی، 21 (1)، 45-82.
    • زارع، حمید (1382)، معیارها و اصول ارزیابی عملکرد در متون دینی اسلامی، فرهنگ مدیریت، 1 (4)، 139-155.
    • کوربین، جولیت و استراوس، آنسلم (1990)، مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای، ترجمه ابراهیم افشار (1394)، نشر نی، تهران.
    • مصدق خواه، مسعود و علیرضا ساکت چقوش (1390)، طراحی الگوی ارزیابی عملکرد کارکنان نهادهای ارزش‌محور مطالعه موردی: سازمان بسیج مستضعفان، دوفصلنامه علمی-پژوهشی مدیریت اسلامی، 19 (1)، 201-222.
    • مطهری، مرتضی (1385) یادداشت‌های استاد مطهری، نشر صدرا، تهران.
    • موسی زاده، زهره و مریم عدلی (1393)، صلاحیت‌های شخصی مدیران آموزشی در رویکرد شایسته گزینی با نگرشی بر نهج‌البلاغه،  دوفصلنامه مطالعات معارف اسلامی و علوم تربیتی، 2 (2)، 83-103.
    • مهرابی، امیرحمزه؛ خنیفر، حسین؛ امیری، علی نقی؛ زارعی متین، حسن؛ جندقی، غلامرضا (1390)، معرفی روش‌شناسی نظریه داده‌بنیاد برای تحقیقات اسلامی (ارائه یک نمونه)، مدیریت فرهنگ سازمانی، 9 (23)، 5-30.
    • ناطقی پور، بهارک (1390)، مدیر شایسته از دیدگاه قرآن، فصلنامه علمی - پژوهشی تحقیقات مدیریت آموزشی، 9، 17-30.
    • نورمحمدی، محمدرضا و جواد نیک معین (1394)، مهیارهای شایستگی مدیران با استفاده از رهنمودهای امام علی علیه السلام در نهج‌البلاغه، دوفصلنامه اسلام و مدیریت، 4 (7): 59-139.

     

    ب. منابع انگلیسی

    • Aguinis، (2009). An expanded view of performance management. In J. W. Smither & M. London (Eds.)، The professional practice series. Performance management: Putting research into action (pp. 1-43). San Francisco، CA، US: Jossey-Bass.
    • Cardy، L. (2004). Performance Management: Concepts، Skills، and Exercises. M.E. Sharpe.
    • Charmaz، (2006). Constructing Grounded Theory: A Practical Guide Through Qualitative Analysis. Pine Forge Press.
    • DeNisi، S.، & Pritchard، R. D. (2006). Performance Appraisal، Performance Management and Improving Individual Performance: A Motivational Framework. Management and Organization Review، 2(02)، 253–277.
    • DeNisi، S.، & Sonesh، S. (2011). The appraisal and management of performance at work. In S. Zedeck (Ed.)، APA handbook of industrial and organizational psychology، Vol 2: Selecting and developing members for the organization. (pp. 255–279). Washington: American Psychological Association.
    • DeNisi، S.، Cafferty، T. P.، & Meglino، B. M. (1984). A cognitive view of the performance appraisal process: A model and research propositions. Organizational Behavior and Human Performance، 33(3)، 360–396.
    • DeNisi،، & Smith، C. E. (2014). Performance Appraisal، Performance Management، and Firm-Level Performance: A Review، a Proposed Model، and New Directions for Future Research. The Academy of Management Annals، 8(1)، 127–179.
    • Fletcher، (2005). Appraisal: An Individual Psychological Perspective. In Psychological Management of Individual Performance (pp. 113–135).
    • Gruman، A.، & Saks، A. M. (2011). Performance management and employee engagement. Human Resource Management Review، 21(2)، 123–136.
    • Hofstede، (1994). Management Scientists Are Human. Management Science، 40(1)، 4–13.
    • Marvasti، (2004). Qualitative Research in Sociology. SAGE Publications.
    • Strauss، (1987). Qualitative Analysis for Social Scientists. Cambridge: Cambridge University Press.
    • Suddaby، (2010). Editor’s Comments: Construct Clarity in Theories Of Management And Organization. Academy of Management Review، 35(3)، 346–357.
    • Willig، (2013). Introducing Qualitative Research In Psychology. McGraw-Hill Education (UK).
مطالعات مدیریت راهبردی دفاع ملی
دوره 6، شماره 24
اسفند 1401
صفحه 7-32

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار