مقاله پژوهشی:ارکان جهت ساز نظام قانونگذاری در گفتمان ولایت فقیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار و عضو هیت علمی دانشگاه عالی دفاع ملی

2 دانش آموخته دکتری رشته مدیریت راهبردی، دانشگاه عالی دفاع ملی، نویسنده مسئول

چکیده


قانونگذاری از مهم‌ترین مسائل و موضوعات راهبردی در مدیریت کلان همه نظام‌های سیاسی از جمله نظام جمهوری اسلامی ایران است. بدیهی است قانونگذاری در هر کشوری بر پایه مبانی و ارزش​های اساسی و ارکان جهت سازی که عمدتاً ریشه در اندیشه رهبران و قانون اساسی کشور دارد، انجام می‌شود. براین اساس هدف این تحقیق تبیین ارکان جهت ساز (اهداف، دکترین​ها و سیاست‌های کلی) نظام قانونگذاری کشورمان بر پایه گفتمان ولایت فقیه (امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری) است. روش تحقیق مورد استفاده توصیفی ـ تحلیلی و تجزیه و تحلیل اطلاعات با روش تحلیل محتوای کیفی با جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای از جامعه آماری شامل کلیه اسناد در دسترس حاوی رهنمودها و فرمایشات امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری به انجام شده است.
نتایج تحقیق مهم‌ترین ارکان جهت ساز مورد نظر را به شرح زیر نشان می‌دهد:
اهداف: بسط شریعت اسلام، برقراری و گسترش عدالت در جامعه، حفظ و تداوم ارزش‌های انقلاب، انسان سازی و حفظ و توسعه هنجارها و سرمایه‌های اجتماعی و فضایل اخلاقی، تأمین حقوق اساسی و مطالبات مشروع مردم، ارائه الگوی نوین قانونگذاری مبتنی بر اسلام ناب محمدی (ص) به جهان.
دکترین ها: حاکمیت قانون خدا، قانونگذاری بر مبنای شریعت اسلام ناب محمدی (ص)، پایبندی به اصل ولایت فقیه، مردمسالاری دینی، عدالت همه جانبه، کرامت و کمال انسان، پایبندی به قانون اساسی، اهمیت دادن به فضایل اخلاقی، بها دادن به دانش بشری و نظرات کارشناسی.
سیاست ها: توجه ویژه به موازین اسلام ناب محمدی (ص)، تکیه بر اندیشه ولایت فقیه و حمایت از آن در وضع قوانین، انطباق قوانین عادی با قانون اساسی و پیاده سازی بهینه آن، اولویت دادن به منافع انقلاب و نظام و مردم، رعایت ویژگی‌های قانون خوب، تکیه بر وحدت کلمه و انسجام ملی و استمرار انقلاب ، قانونگذاری با رویکرد خودکنترلی و بها دادن به فضایل انسانی، اهمیت دادن به نظارت مستمر و کارامد و اثربخش بر اجرای قوانین.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The basis of the legislative system In the discourse of Velayat-e faqih

نویسندگان [English]

  • Arastoo Towhidi 1
  • Abdolreza Fazeli 2
1 Associate Professor of University and National Defense Research Institute, Strategic Research
2 Ph.D. Student, University and National Defense Research Institute, Strategic Research
چکیده [English]

Legislation is one of the most important issues and strategic issues in the overall management of all political systems, including the Islamic Republic system. Obviously, legislation in each country is based on the foundations and fundamental values ​​and orientation elements that are rooted primarily in the thinking of the leaders and the constitution of the country.
Accordingly, the purpose of this research is to explain the key elements (goals, doctrines and general policies) of our country's legislative system based on the discourse of Velayat-e faqih (Imam Khomeini and Supreme Leader).
The research method used was descriptive-analytical and information analysis with qualitative content analysis method by collecting information in a library of statistical society including all available documents containing Imam Khomeini's and Supreme Leader's guidance and trials. .
The results of the research show the most important directional components of the research as follows: Objectives: The expansion of the Islamic law, the establishment and expansion of justice in society, the preservation and continuation of the values ​​of the revolution, humanization and the preservation and development of social norms and norms and moral virtues, the provision of basic rights and legitimate demands of the people, the presentation of a new model of Islam-based legislation Peaceful Mohammad (PBUH) to the world. Doctrines: The rule of law of God, the rule of law based on the Islamic law of pure Mohammadi (PBUH), adherence to the principle of Velayat-e faqih, religious democracy, universal justice, dignity and perfection of man, adherence to the constitution, the importance of moral virtues, Human knowledge and expert opinions.
Policies: Paying special attention to the principles of pure Mohammadi's Islam (PBUH), relying on the idea of ​​the Velayat-e faqih and supporting it in the formulation of laws, the conformity of ordinary laws with the constitution and its optimal implementation, prioritizing the interests of the revolution and the system and people, observance The features of good law, reliance on word unity and national cohesion and the continuation of the revolution, legislation with a self-control approach and value to human virtues, the importance of continuous and effective monitoring of the implementation of the law.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Legislative Element
  • Legislation
  • Discourse of Velayat-e Faqih
  • Objectives
  • Doctrines
  • Policies
  • الف. فارسی

    • آقابخشی، علی‌اکبر و مینو افشاری‌راد (1383)، فرهنگ علوم سیاسی، تهران، انتشارات مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران.
    • اشتریان، کیومرث، (1386)، سیاستگذاری عمومی ایران، تهران، نشر میزان.
    • الوانی، مهدی (1386)، مدیریت عمومی، تهران، نشر نی.
    • انوری، حسن (1382)، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، انتشارات سخن، چاپ دوم، 8 ج.
    • ایران‌نژاد پاریزی، مهدی و پرویز ساسان گهر (1386)، سازمان و مدیریت: از تئوری تا -عمل، مؤسسه بانکداری ایران، تهران، بانک مرکزی.
    • ترنر، مارک و دیوید هیوم (1379)، حکومت داری، مدیریت و توسعه، ترجمه عباس منوریان، تهران، مرکز آموزش مدیریت دولتی.
    • توحیدی، ارسطو (1389)، «خلاقیت محوربنیادین تصمیم گیری راهبردی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره .4
    • ثروتی، محسن و همکار (1389)، راهنمای تدوین دکترین، انتشارات دبیرخانه هیئت عالی تجدید نظر در آئین نامه های نیروهای مسلح ستاد کل نیروهای مسلح، تهران
    • حسن بیگی، ابراهیم (1390)، مدیریت راهبردی، تهران، انتشارات سمت.
    • ذاکری، بتول، روش‌های ساخت یافته تجزیه ‌و تحلیل و طراحی سیستم‌های اطلاعاتی، سازمان مدیریت صنعتی، تهران، 1379.
    • داوری، دردانه و محمدحسن شانه‌ساززاده (1380)، مدیریت استراتژیک از تئوری تا عمل، چاپ اول، تهران، انتشارات آتنا.
    • دفت، ریچارد ال (1380)، تئوری و طراحی سازمان، ترجمه علی پارسائیان و محمد اعرابی، تهران، دفتر پژوهش های فرهنگی، 2 جلد.
    • دلاوری، رضا (1387)، فرهنگ لغات و اصطلاحات علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، چاپ اول، تهران، انتشارات دلاوری.
    • دهخدا، علی اکبر (1377)، لغت‌نامه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، 15 ج.
    • دیوید، فردآر (1379)، مدیریت استراتژیک، ترجمه علی پارسائیان و سیدمحمد اعرابی، چاپ هفتم، تهران، دفتر پژوهش‌های فرهنگ.
    • راسخ، محمّد (1384)، بنیاد نظری اصلاح نظام قانونگذاری،  دفتر مطالعات حقوقی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی
    • رضائیان، علی (1384)، مبانی رفتار سازمانی، چاپ ششم، تهران، انتشارات سمت.
    • ره پیک، حسین (1383)، «هدف و هدف گذاری در برنامه ریزی ملی و راهبردی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 24.
    • زارعی، محمدحسین (1384)، مطالعه تطبیقی مجالس قانونگذاری، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
    • شیرخانی، علی( 1389)، «قانون و قانونگذاری در منظومه فکری امام خمینی (ره)»، مجله  مطالعات سیاسی (سال دوم) ، شماره 8، تابستان 1389.
    • صلیبا، جمیل (1366)، فرهنگ فلسفی، ترجمه منوچهر صانعی دره‌بیدی، چاپ اول، تهران، انتشارات حکمت، ج 1.
    • فلورز، ایمربی (1390)، «در جست و جوی فلسفه قانونگذاری: مشروطه خواهی، قانون‌گرایی» در: حسن وکیلیان، گفتارهایی در قانون و قانونگذاری، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
    • علی احمدی، علیرضا و ایرج تاج الدین و مهدی فتح اله(1387)، نگرشی جامع بر مدیریت استراتژیک، تهران، انتشارات تولید دانش.
    • علی بابایی، غلامرضا و بهمن آقایی (1365)، فرهنگ علوم سیاسی، تهران، شرکت نشر ویس.
    • عیسی نیا، رضا (1387)، درآمدی بر دکترین‌های مرتبط با فلسفه مهدویت در جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه علمی پژوهشی انقلاب اسلامی، شماره 15، زمستان 1387.
    • فرشچی، علیرضا (1385، «دکترین قابلیت مبنا»، مجله نگین ایران (مطالعات جنگ ایران و عراق) شماره 19، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ
    • قرائی مقدم، امان اله (1382)، مدیریت آموزشی، تهران، انتشارات ابجد.
    • کالینز، جان (1383)، استراتژی بزرگ، ترجمه کوروش بایندر، چاپ اول، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه.
    • کریم زاده، مجید، (1382) «هدفگذاری»، تهران، ماهنامه تدبیر، شماره 132.
    • کمپبل، تام (1386)، «تقنین حقوق بشر»، ترجمه سمیه عالی، مجلس و پژوهش، ش 56.
    • معین، محمد (1370)، فرهنگ فارسی، تهران، انتشارات امیرکبیر.
    • ملکی، عباس (1390)، سیاستگذاری انرژی، تهران، انتشارات دانشگاه صنعتی شریف.
    • منصورنژاد، محمدرضا (1384)، «مهندسی گذار از نظر به عمل (فرایند مطلوب گذار از نظر به عمل)»، تهران، ماهنامه توسعه مدیریت، شماره 70، اسفند 1384

     

    ب. انگلیسی

    • Sheffield، Gray (2005)، Poctrine and Command in the Brilish Army، A Historical Overviw، Army Doctrine Publication land Operations، DGD